Budżet obywatelski (inaczej: budżet partycypacyjny) - to proces, który umożliwia mieszkańcom dyskusję i bezpośredni wpływ na decyzje władz miasta o przeznaczeniu części środków publicznych na przedsięwzięcia zgłoszone bezpośrednio przez mieszkańców Opola.

Historia budżetów partycypacyjnych sięga swoimi korzeniami lat '80. Pierwszy raz narzędzie takie zostało zastosowane w mieście Porto Alegre (Brazylia). Obecnie taka forma partycypacji stosowana jest w wielu krajach na całym świecie. Choć tematyka budżetów obywatelskich została wielokrotnie opisana przez naukowców, nie istnieje jeden powszechnie obowiązujący model budżetu partycypacyjnego. Wszystko zależy od tego, w jakim celu się go wprowadza i jakim celom ma służyć.

Budżet Obywatelski Miasta Opola ma za zadanie pobudzać do aktywności mieszkańców i w oparciu o ich zaangażowanie budować społeczeństwo obywatelskie oraz wzmacniać dialog pomiędzy wszystkimi stronami biorącym udział w BO. Władze Miasta Opola, dają mieszkańcom możliwość decydowania o ważnych dla nich inwestycjach i innych zadaniach, licząc na akceptację podjętych decyzji, a jednocześnie rozwój świadomości obywatelskiej, bowiem budżet obywatelski to także sprawne narzędzie edukacyjne, pokazujące mieszkańcom Opola mechanizmy  prawidłowego funkcjonowania wspólnot.

W Opolu w roku 2015 zrealizowano budżet obywatelski po raz pierwszy. Na jego podstawie, biorąc pod uwagę liczne głosy mieszkańców, wypracowane zostały zasady, które stanowią podstawy realizacji budżetu obywatelskiego w kolejnych latach. Ten proces polegający na współuczestnictwie mieszkańców w zarządzaniu miastem trwa a jego efektem są kolejne edycje BO.