Zasady przygotowania i realizacji budżetu obywatelskiego w Opolu

Poniższa treść Zasad stanowi zbiór obowiązujących przepisów zawartych w aktach prawa:

• Uchwale nr VI/110/19 Rady Miasta Opola z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie określenia zasad przygotowania i realizacji budżetu obywatelskiego w Opolu (Dz. Urz. Woj. Op. z 2019 r., poz. 949);
• Uchwale nr XIII/200/19 Rady Miasta Opola z dnia 27 czerwca 2019 r. zmieniającej uchwałę w sprawie określenia zasad przygotowania i realizacji budżetu obywatelskiego w Opolu (Dz. Urz. Woj. Op. z 2019 r., poz. 2258);
• Uchwale nr XIV/243/19 Rady Miasta Opola z dnia 4 lipca 2019 r. zmieniającej uchwałę w sprawie określenia zasad przygotowania i realizacji budżetu obywatelskiego w Opolu (Dz. Urz. Woj. Op. z 2019 r., poz. 2397);
• Uchwale nr XXIII/482/20 Rady Miasta Opola z dnia 27 lutego 2020 r. zmieniającej uchwałę w sprawie określenia zasad przygotowania i realizacji budżetu obywatelskiego w Opolu (Dz. Urz. Woj. Op. z 2020 r., poz. 814).

Miasto Opole aktywnie uczestniczy w rozwoju aktywności obywatelskiej jego mieszkańców. Wyrazem tego jest między innymi budżet obywatelski organizowany każdego roku. Jego celem jest zwiększenie aktywności mieszkańców i ich partycypacji w podejmowaniu decyzji dotyczących rozwoju Opola oraz budowanie poczucia współodpowiedzialności za całą wspólnotę. Miasto w ten sposób rozpoznaje potrzeby swoich mieszkańców, zaspokaja je oraz upowszechnia wiedzę o zadaniach realizowanych ze środków publicznych. Jest to najlepszy i najbardziej efektywny sposób na budowanie zaufania mieszkańców do władz Miasta Opola, niezbędnego dla szybkiego rozwoju Opola.

Rozdział 1
Postanowienia ogólne

§1. Ilekroć w niniejszych Zasadach jest mowa o:

1) Mieście - należy przez to rozumieć Gminę Opole, będącą miastem na prawach powiatu;

2) mieszkańcu - należy przez to rozumieć osobę zamieszkującą na terenie Miasta;

3) ogólnodostępności - należy przez to rozumieć otwartość i powszechność Projektu, z których nieodpłatnie korzystać będą mieszkańcy Opola; nie wyłącza ogólnodostępności dedykowanie Projektu określonej grupie mieszkańców Opola, wyróżnionej na podstawie konkretnego kryterium;

4) Prezydencie - należy przez to rozumieć Prezydenta Miasta Opola;

5) Projekcie - należy przez to rozumieć zadanie zgłoszone do budżetu obywatelskiego;

6) Rejonie BO – należy przez to rozumieć jedną dzielnicę lub grupę dzielnic;

7) Wnioskodawcy - należy przez to rozumieć mieszkańca Opola składającego Projekt;

8) Zasadach - należy przez to rozumieć Zasady przygotowania i realizacji budżetu obywatelskiego w Opolu;

9) Zespole ds. BO - należy przez to rozumieć Zespół ds. Budżetu Obywatelskiego oraz Inicjatywy Lokalnej.

§2. Budżet Obywatelski stanowi całokształt działań podejmowanych w związku z Projektami zgłoszonymi iwybranymi w trybie i na zasadach określonych w niniejszej uchwale.

§3. Projekty wybrane w danym roku w trybie i na zasadach określonych w niniejszych Zasadach zostaną wpisane do budżetu Miasta na rok następny, z zastrzeżeniem § 12 ust. 1 pkt 1 Zasad.

§4. Działania związane z realizacją Budżetu Obywatelskiego będą podejmowane zgodnie z harmonogramem, opracowanym i podanym do publicznej wiadomości przez Prezydenta w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Opola oraz w oficjalnym serwisie internetowym Miasta Opola www.opole.pl.

§5. Osobami uprawnionymi do zgłaszania Projektów, udzielania poparcia zgłaszanym Projektom, a także głosowania są mieszkańcy.

§6. 1. Zgłaszanie Projektów, ich poparcie, składanie odwołań oraz głosowanie nad Projektami następuje wyłącznie poprzez dedykowaną platformę internetową, którą organizuje Prezydent.

2. Datą wpływu Projektu, odwołania lub datą głosowania jest data zatwierdzenia dokonania czynności przez dedykowaną platformę internetową.
3. Projekty są ewidencjonowane według kolejności ich zgłoszeń.

§7. Z tytułu zgłoszenia Projektu Wnioskodawca nie uzyskuje prawa do jego realizacji. Wybór wykonawcy Projektu jest dokonywany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Rozdział 2
Wymogi formalne zgłaszanych Projektów

§8. 1. Zgłaszanym Projektem może być każdy pomysł, mający wpływ na rozwój Miasta i zaspokojenie potrzeb jego mieszkańców.

2. Projekt może mieć charakter inwestycyjny i nie inwestycyjny.
3. Projekt inwestycyjny powinien być zobrazowany w szczególności na mapach, fotografiach, wizualizacjach, rysunkach lub szkicach.

§9. 1. Zgłaszany Projekt musi być:

1) zgodny z powszechnie obowiązującym prawem;

2) realizowany wyłącznie na terenie stanowiącym własność Miasta, z zastrzeżeniem § 10 Zasad;

3) ogólnodostępny dla mieszkańców;

4) możliwy do wykonania w jednym roku budżetowym, z zastrzeżeniem § 12 ust. 1 pkt 1 Zasad;

5) o ile to możliwe – zgodny z zasadami uniwersalnego projektowania.

2. Roczne koszty utrzymania Projektu inwestycyjnego nie mogą przekroczyć 30% ogólnych kosztów jego realizacji, z zastrzeżeniem § 12 ust. 1 pkt 2 Zasad.
3. Zgłaszany Projekt wymaga poparcia 20 mieszkańców Opola.

§10. 1. Projekty inwestycyjne, realizowane na terenie sołectw przyłączonych do Miasta z dniem 1 stycznia 2017 r., w wyniku których powstaną części składowe nieruchomości - będą realizowane tylko wtedy, gdy nieruchomość ta zostanie przekazana na własność Miasta w trybie art. 44 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, chyba że gmina będąca właścicielem nieruchomości wyrazi zgodę na realizację zadania na swojej nieruchomości jeszcze przed jej przekazaniem na własność Miasta. Projekty realizowane na nieruchomości objętej zgodą gminy będą realizowane dopiero w chwili przekazania tej nieruchomości na własność Miasta. Jeżeli przekazanie nieruchomości nie nastąpi w roku realizacji danej edycji Budżetu Obywatelskiego, Projekt może być realizowane w latach następnych.

2. Urządzenia oraz obiekty małej architektury zakupione w ramach zadania i zainstalowane w nieruchomościach użyczonych Miastu po zmianie granic w dniu 1 stycznia 2017 r. (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy - Dz. U. z 2016 r., poz. 1134) stanowią własność Miasta.
3. Projekt inwestycyjny może być realizowany w granicach Miasta Opola na drogach innych niż gminne, jeżeli dana nieruchomość drogowa znajduje się w zarządzie trwałym Miejskiego Zarządu Dróg w Opolu.
4. Możliwa jest realizacja Projektów na terenach przedszkoli i szkół publicznych należących do Miasta, wyłącznie za zgodą dyrektora tej placówki, której Projekt dotyczy.

§11. W ramach Budżetu Obywatelskiego nie mogą być zgłaszane Projekty:

1) których koszty realizacji przekraczają kwoty ustalone w Zasadach;

2) sprzeczne z przyjętą strategią rozwoju Miasta oraz z innymi programami obowiązującymi w Opolu;

3) sprzeczne z obowiązującym w Mieście prawem miejscowym, w szczególności miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz innymi uchwałami Rady Miasta, a także zarządzeniami Prezydenta;

4) naruszające prawa osób trzecich, w tym ochronę dóbr osobistych;

5) naruszające powszechnie przyjęte normy moralne i społeczne, a w szczególności takie, które zawierają treści uznawane powszechnie za: naganne, obsceniczne, obraźliwe, wulgarne;

6) dla których Wnioskodawca nie określił dokładnej lokalizacji dla Projektów inwestycyjnych;

7) o charakterze komercyjnym;

8) realizowane na obiektach sportowych, w tym należących do klubów sportowych oraz w placówkach służby zdrowia, jeżeli mają charakter inwestycyjny;

8a) realizowane na obiektach ochotniczych straży pożarnych, a także dotyczące wszelkich zakupów na rzecz ochotniczych straży pożarnych;

9) polegające wyłącznie na wykonaniu dokumentacji technicznej;

10) polegające na zakupie nieruchomości;

11) dotyczące terenów, które zostały przewidziane do sprzedaży w ramach prowadzonej gospodarki nieruchomościami na terenie Miasta.

§12. 1. W sytuacjach szczególnych Prezydent może wyrazić zgodę na:

1) wydłużenie realizacji Projektu poza rok budżetowy, w którym zostało ono złożone;

2) przekroczenie maksymalnych kosztów rocznego utrzymania Projektu;

3) na odstąpienie od warunku, o którym mowa w § 11 pkt 9 Zasad.

2. Uprawnienia, o których  mowa  w ust.  1,  Prezydent  realizuje  na  podstawie  uzasadnionego  podania Wnioskodawcy.

§13. Nie można zgłaszać tego samego Projektu jednocześnie do obu kategorii, o których mowa w § 17 ust. 1 Zasad.

§14. Projekt złożony przez osobę niepełnoletnią wymaga zgody opiekuna prawnego.

§15. Wnioskodawca może zgłosić dowolną liczbę Projektów do Budżetu Obywatelskiego. Każdy Projekt składany jest odrębnie.

§16. Prezydent podaje do publicznej wiadomości informację o zgłoszonych Projektach w sposób określony w § 4 Zasad.

Rozdział 3
Zasady podziału środków

§17. 1. Projekty realizowane są w kategorii ogólnomiejskiej i dzielnicowej.

2. W celu równomiernego rozłożenia inwestycji na terenie Miasta oraz zachęcania do współpracy mieszkańców Opola, a także tworzenia lokalnych strategii i partnerstw środki na Projekty dzielnicowe dzielone są według Rejonów BO.

§18. 1. Projekty ogólnomiejskie służą wszystkim mieszkańcom Miasta, co oznacza, że dotyczą one potrzeb mieszkańców więcej niż jednego Rejonu BO i spełniają przynajmniej jedno z poniższych kryteriów:

1) szacunkowy koszt realizacji, po ocenie merytorycznej, przekracza w odniesieniu do pojedynczego Projektu, łączną kwotę środków przeznaczonych na Projekty w Rejonie BO, w którym będzie realizowany Projekt;

2) dotyczą mieszkańców więcej niż jednego Rejonu BO;

3) miejsce ich realizacji jest przypisane do więcej niż jednego Rejonu BO.

2. Projekty dzielnicowe,  służą  mieszkańcom  dzielnic,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  mieszkańców dzielnic w danym Rejonie BO, realizowane w ramach środków wydzielonych dla tych Rejonów BO.
3. Prezydent, po zasięgnięciu opinii Zespołu ds. BO, może zmienić kategorię Projektu.

§19. Prezydent w drodze zarządzenia ustali:

1) podział Opola na Rejony BO;

2) minimalne i maksymalne kwoty przeznaczone na Projekt w danej kategorii oraz wysokość i podział środków na budżet obywatelski w danym roku.

§20. 1. Jeśli po wyłonieniu w drodze głosowania zwycięskich Projektów pozostaną niewykorzystane środki z danej kategorii Prezydent tworzy pulę środków rezerwowych.

2. O przeznaczeniu środków z puli rezerwowej decyduje Prezydent, po zasięgnięciu opinii Zespołu ds. BO, uwzględniając wyniki przeprowadzonego głosowania nad Projektami oraz możliwości finansowych budżetu Miasta w danym roku.

§21. Do realizacji kwalifikuje się Projekty, na które oddano najwięcej głosów odrębnie dla danej kategorii, z uwzględnieniem § 36 Zasad.

Rozdział 4
Zasady oceny projektów

§22. 1. Projekty podlegają ocenie formalno-prawnej i merytorycznej dokonywanej przez Prezydenta.

2. W przypadku braków formalnych Projektu Prezydent za pośrednictwem dedykowanej platformy internetowej informuje Wnioskodawcę o konieczności ich usunięcia w terminie 3 dni, pod rygorem odrzucenia Projektu.
3. W przypadku wątpliwości co do kosztów Projektu i etapów jego realizacji lub stwierdzonych błędów merytorycznych Prezydent za pośrednictwem dedykowanej platformy internetowej informuje Wnioskodawcę o konieczności dokonania korekty w terminie 3 dni, pod rygorem odrzucenia Projektu.
4. Ocena formalno-prawna Projektu obejmuje spełnienie warunków, o których mowa w § 8 i 9 oraz § 18 Zasad.
5. Ocena merytoryczna Projektu obejmuje:

1) analizę finansową Projektu zgodnie z wymogami określonymi w Zasadach oraz w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, obejmującą w szczególności możliwości zabezpieczenia w latach następnych ewentualnych kosztów powstałych w wyniku realizacji Projektu, w tym kosztów utrzymania;

2) analizę merytoryczną Projektu zgodnie z wymogami określonymi w Zasadach, w szczególności § 11, oraz w powszechnie obowiązujących przepisach prawa;

3) wykonalność techniczną Projektu.

§23. 1. W przypadku zastrzeżeń, co do możliwości realizacji Projektu, także odnośnie jego lokalizacji

Prezydent wskazuje możliwe rozwiązanie alternatywne, które wymaga zgody Wnioskodawcy.

2. Zmiana lokalizacji Projektu dzielnicowego jest możliwa jedynie w granicach danego Rejonu BO.
3. Każdy Projekt może zostać zmieniony na etapie jego oceny merytorycznej, jeżeli Prezydent uzna celowość dostosowania Projektu do możliwości jego realizacji. Każda zmiana Projektu wymaga zgody Wnioskodawcy.
4. W sytuacji zgłoszenia dwóch i więcej Projektów o podobnym zakresie przedmiotowym lub lokalizacji, dopuszcza się możliwość ich połączenia oraz poddanie pod głosowanie jako jeden Projekt, po uzyskaniu za pośrednictwem dedykowanej platformy internetowej zgody zainteresowanych Wnioskodawców, przedłożonej Prezydentowi.
5. W przypadku braku kontaktu z Wnioskodawcą, po 3 udokumentowanych nieudanych próbach kontaktu z Wnioskodawcą w zakresie proponowanych zmian we wniosku – do wprowadzenia tych zmian, po upływie 3 dni od daty ostatniego kontaktu, zgoda Wnioskodawcy nie jest wymagana.

§24. 1. Szacunkowy koszt zgłaszanego do Budżetu Obywatelskiego Projektu niemoże przekroczyć, po ocenie merytorycznej, kwoty określonej w zarządzeniu, o którym mowa w § 19 pkt 2 Zasad.

2. (uchylony)
3. Projekt ogólnomiejski, którego szacunkowy koszt, po ocenie merytorycznej nie będzie odpowiadał kwocie ustalonej dla tej kategorii Projektów może zostać zmieniony przez Wnioskodawcę, tak, by mieścił się on w limitach przyznanych dla Projektów ogólnomiejskich.
4. Projekt dzielnicowy, którego szacunkowy koszt, po ocenie merytorycznej, nie będzie odpowiadał kwotom ustalonym dla tej kategorii Projektów, może zostać zmieniony przez Wnioskodawcę, tak by mieścił się on w limitach przyznanych dla Projektów dzielnicowych albo Projekt może zostać zakwalifikowany do kategorii Projektów ogólnomiejskich.

§25. Projekty ocenione merytorycznie podlegają opiniowaniu przez Zespół ds. BO.

§26. Prezydent podaje do publicznej wiadomości listę Projektów negatywnie ocenionych wraz z uzasadnieniem negatywnej oceny każdego Projektu, w sposób określony w § 4 Zasad.

§27. 1. Od negatywnej oceny przysługuje Wnioskodawcy prawo do złożenia odwołania.

2. Odwołanie składa się do Prezydenta za pośrednictwem dedykowanej platformy internetowej w terminie 7 dni kalendarzowych od daty podania do publicznej wiadomości listy, o której mowa w § 26 Zasad.

28. Odwołania opiniowane są przez Zespół ds. BO.

29. 1. Decyzje w sprawie odwołań podejmuje Prezydent, biorąc pod uwagę ocenę merytoryczną Projektu oraz opinię Zespołu ds. BO.

2. Po zakończonej procedurze odwoławczej, Prezydent tworzy listy Projektów przyjętych do głosowania oraz ostatecznie odrzuconych.
3. Lista Projektów ostatecznie odrzuconych zawiera uzasadnienie negatywnej oceny każdego Projektu.
4. Listy, o których mowa w ust. 2, Prezydent podaje do publicznej wiadomości w sposób określony w § 4 Zasad.

Rozdział 5
Zespół ds. BO

§30. 1. Prezydent powołuje w drodze zarządzenia na okres swojej kadencji Zespół ds. Budżetu Obywatelskiego, składający się z:

1) przedstawicieli Prezydenta (2 osoby);

2) przedstawicieli Klubów Radnych Rady Miasta (z każdego klubu radnych po 1 osobie);

3) przedstawicieli rad dzielnic (5 osób);

4) liderów lokalnych wskazanych przez Prezydenta (3 osoby);

5) przedstawicieli samorządu studenckiego opolskich uczelni, wyłonionych w drodze losowania publicznego (1 osoba);

6) przedstawicieli Rady Seniorów w Opolu wskazanych przez tę Radę (1 osoba);

7) przedstawicieli Młodzieżowej Rady Miasta wskazanych przez tę Radę (1 osoba);

8) mieszkańców Opola zgłaszających swój udział w pracach Zespołu, wyłonionych w drodze losowania publicznego (3 osoby);

9) przedstawicieli Opolskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego - reprezentantów sektora pozarządowego (1 osoba).

2. Prezydent w zarządzeniu, o którym mowa w ust. 1, wskazuje przewodniczącego Zespołu.
3. Zmiany w składzie Zespołu dokonuje się w trybie właściwym dla jego powołania.

§31. 1. Zespół jest podmiotem opiniodawczo-doradczym Prezydenta.

2. Do obowiązków Zespołu należy:

1) nadzór nad prawidłowym zgłaszaniem Projektów;

2) opiniowanie Projektów i odwołań;

3) nadzór nad prawidłowym głosowaniem;

4) nadzór nad realizacją Projektów z poprzedniego roku budżetowego;

5) przestrzeganie zasad ochrony danych osobowych.

§32. Zespół pracuje na posiedzeniach organizowanych przez Prezydenta według trybu, określonego przez Prezydenta w odrębnym zarządzeniu.

Rozdział 6
Głosowanie nad Projektami

§33. 1. Głosowanie odbywa się za pośrednictwem dedykowanej platformy internetowej, również w zorganizowanych na terenie Miasta punktach do głosowania.

2. Głosowanie odbywa się w terminie ustalonym przez Prezydenta i podanym do publicznej wiadomości w harmonogramie, o którym mowa w § 4 Zasad.
3. Głosowanie trwa nie mniej niż 7 dni kalendarzowych.

§34. 1. Głosowanie jest możliwe z dowolnego komputera lub na stanowisku pomocy elektronicznego oddania głosu, zorganizowanego przez Prezydenta.

2. Osoby obsługujące stanowisko pomocy elektronicznego oddania głosu są uprawnione do wyjaśniania zasad głosowania i udzielania pomocy w celu oddania prawidłowego głosu, bez ingerencji w wybór Projektów.

§35. Uprawnionymi do głosowania są mieszkańcy, którzy głosują maksymalnie na 1 Projekt w każdej kategorii.

§36. 1. W drodze wyłaniania zwycięskich Projektów, uznanie wyniku głosowania wymaga uzyskania przez Projekt progu poparcia co najmniej 150 osób głosujących.

2. (uchylony)

§36a. 1. Jeżeli w wyniku głosowania kilka Projektów otrzyma taką samą liczbę głosów i liczba ta będzie kwalifikowała Projekty do realizacji, o wyborze wniosku do realizacji decyduje Prezydent po zasięgnięciu opinii Zespołu ds. BO.

2. Jeżeli w drodze głosowania zostaną wyłonione jako zwycięskie Projekty realizowane w tej samej lokalizacji, ale wzajemnie wykluczające się, do realizacji przechodzi Projekt, który otrzymał największą liczbę głosów.

§37. Wyniki glosowania podawane są do publicznej wiadomości w sposób określony w § 4 Zasad.

§38. Po 3 miesiącach od dnia ogłoszenia wyników głosowania do publicznej wiadomości wygasają wszelkie roszczenia dotyczące zgłaszania Projektów, ich weryfikacji i głosowania.

Rozdział 7
Realizacja Projektów i sprawozdawczość

§39. Projekty realizują właściwe komórki organizacyjne Urzędu Miasta Opola lub miejskie jednostki organizacyjne, zgodnie z uchwałą w sprawie przyjęcia budżetu Miasta.

§40. Po zakończeniu każdego kwartału roku kalendarzowego Prezydent podaje do publicznej wiadomości w sposób określony w § 4 Zasad informację o etapie realizacji Projektów.

§41. Po zakończeniu roku kalendarzowego Prezydent podaje do publicznej wiadomości w sposób określony w § 4 Zasad informację o realizacji Projektów.